Іван Пятровіч Рэй
Рей Иван Петрович (1930-2002) — живописец, скульптор.
Родился 7 июля 1930 года в бывшем хуторе Падбулькова, около деревни Бульково Кобринского уезда (ныне Брестского района Брестской области).
Учился в Ивановском художественном училище до 1952. В 1959 году окончил Белорусский театрально-художественный институт. Преподавал в Белорусском театрально-художественном институте (1962-1965). Дипломная работа Ивана Рея «Урожай», где он впервые в послевоенном белорусском искусстве обратился к мозаике, нашла много сторонников.
Иван Петрович работал в разных жанрах станковой живописи, в монументально-декоративном искусстве.
Основные темы творчества — прославление народного подвига в Великой Отечественной войне, жизнь современной деревни, образы рабочих, колхозников, деятелей белорусского истории и культуры. С 1959 года художник участвует в выставках.
Ряд произведений Ивана Рея посвящены деятелям белорусского литературы: «На родине Янки Купалы (1980),» Путь поэта «(портрет М. Богдановича, 1981),» Якуб Колас «(1982),» Дунин-Марцинкевич с дочерьми Камиллой и Цезарина «( 1983) и др. Герои портретов Ивана Рея трогают простотой и человечностью, правдой жизни, внутренней собранностью, искренностью чувств, меткостью характеров, их нельзя не заметить, нельзя остаться равнодушным к их судьбе.
Много времени художник отдавал поиска композиционной выразительности и своеобразия своих произведений.
Произведения Ивана Рея находятся в Национальном художественном музее Беларуси, Музее современного изобразительного искусства в Минске, фондах Белорусского союза художников, Министерства культуры России, Литературно-мемориальном музее Я.Коласа, Белорусском музее народной архитектуры и быта, Витебском художественном музее, Могилевском областном художественном музее им. П.Масленикова.
С 1964 года в Белорусском союзе художников.
С 1988 года — Заслуженный деятель искусств Беларуси.
В 2001 году за достижения в области культуры Иван Рей был награжден медалью Франциска Скорины.
Іван Пятровіч Рэй нарадзіўся 7 ліпеня 1930 года ў былым хутары Падбулькова каля вёскі Булькава Кобрынскага павета (цяпер Брэсцкага раёна Брэсцкай вобласці).
Шлях да мастацтва для Івана Рэя быў нялёгкім. Вучыўся ў Іванаўскім мастацкім вучылішчы, якое скончыў ў 1952 годзе. У 1959 годзе атрымаў дыплом жывапісца ў Беларускім дзяржаўным тэатральна-мастацкім інстытуце. Вучыўся ў І. Калашнікава, С. Цітова, І. Няфёдава, В. Цвіркі, А. Мазалёва.
Дыпломная работа Івана Рэя “Ураджай”, дзе ён упершыню ў пасляваенным беларускім мастацтве звярнуўся да мазаікі, знайшла многа прыхільнікаў. З 1959 года мастак удзельнічае у выставах.
З 1962 па 1965 гады Іван Пятровіч быў выкладчыкам Беларускага дзяржаўнага тэатральна-мастацкага інстытута. З 1964 года ён – у Беларускім саюзе мастакоў.
Іван Пятровіч працаваў ў розных жанрах станковага жывапісу, у манументальна-дыкаратыўным мастацтве. Асноўныя тэмы творчасці – услаўленне народнага подзвігу ў Вялікай Айчыннай вайну, жыццё сучаснай вёскі, вобразы рабочых, калгаснікаў, дзеячаў беларускай гісторыі і культуры. Напісаў тэматычныя карціны: “Бацькоўскай славы вартавыя” (1970), “Прызванне”, “Дзякуй, мама!” (1975), “З вогненнай вёскі” (1987). “Боль вогненных гадоў. Год 41-шы” (1984), “Зямля мая беларуская” (1985); пейзажы: ”Івянец” (1973), “Плошча Перамогі” (1981). “Малінавы звон” (1983), “Апошні снег” (1985), “Ранішні прамень” (1988), “Беларуская восень (1993), “На рацэ Свіслач”, “Краявід з бярозкамі” (1995), “Блакітны ранак” (1997), “Замярзаючы стаў”, “Лагодная зімка” (1999), “Вяча” (2001), серыі “Любімыя мясціны”, “Поры года” (2000); партрэты, нацюрморты. Творчасць Івана Рэя значная духоўным запасам, аб’ёмнасцю любові і пастаяннай адданасцю патрыятычнай тэме.
Шэраг твораў Івана Рэя прысвечаны дзеячам беларускай літаратуры: “На радзіме Янкі Купалы (1980), “Шлях паэта” (партрэт М. Багдановіча, 1981), “Якуб Колас” (1982), “Дунін-Марцінкевіч з дачкамі Камілай і Цэзарынай” (1983) і інш. Героі партрэтаў Івана Рэя кранаюць прастатой і чалавечнасцю, праўдай жыцця, унутранай сабранасцю, шчырасцю пачуццяў, трапнасцю характараў, іх нельга не заўважыць, нельга застацца абыякавым да іх лёсу.
Шмат часу мастак аддаваў пошуку кампазіцыйнай выразнасці і своеасаблівасці сваіх твораў. Станковым творам уласцівы гарманічная пабудова кампазіцыі, багацце тонавых нюансаў, тонкасць перадачы святло-паветранага асяроддзя.
Іван Рэй аўтар сграфіта “Спорт” у Беларускай акадэміі фізвыхавання і спорту (1963, з С. Мусінскім), вітражоў “Беларусь” для павільёна на міжнародным кірмашы ў Лейпцыгу і “Айчынная вайна” ў Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны (1967, усе ў сааўт. з І. Эйдэльманам).
Творы Івана Рэя знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі, Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва, фондах Беларускага саюза мастакоў, літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа, Беларускім музеі народнай архітэктуры і побыту, Віцебскім мастакім музеі, Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П. Масленікава і інш.
У 1988 годзе Івану Пятровічу прысвоена званне заслужанага дзеяча мастацтваў БССР. За дасягненні ў галіне культуры Іван Рэй быў узнагароджаны медалём Францыска Скарыны (2001).
